Ane Brun - Een vorm van emotionele chaos

Na een hemels mooi concert zit Ane Brun zich in een overvolle kleedkamer met een blikje pils binnen handbereik te goed te doen aan een zak tacochips. Straks gaat het vanuit de Paradiso rechtstreeks naar Hilversum, waar ze de volgende ochtend in Goedemorgen Nederland zal verschijnen. Slapen gebeurt vannacht in de tourbus op het parkeerterrein bij de tv-studio. Amper vier jaar geleden nam de eenendertigjarige Noorse singer-songwriter uit Zweden nog gewoon de trein toen ze samen met haar gitarist voor een paar optredens de Randstad moest doorkruisen. Nu is er sprake van een heel gezelschap op een lentetournee van anderhalve maand door een elftal Europese landen. Begeleid door een zeskoppig ensemble brengt Ane Brun op kunstzinnige en toch niet gekunstelde wijze het leeuwendeel van haar wonderschone nieuwe album Changing Of The Seasons, afgewisseld met prijsnummers van haar debuut Spending Time With Morgan en opvolger A Temporary Dive. Verstilde liedjes in een eigenaardig Engels over verlies, verlangen en verwachting, die het sussende gevoel kunnen geven dat het uiteindelijk misschien allemaal wel zal meevallen.

Gillian played me a song. I was so tired then. The music caressed my skin just like when somebody finally holds you and you can give in – this you’ve been avoiding. You think you’ll fall apart but it’s just that new start.

“Wanneer ik alleen ben, heb ik constant muziek aanstaan, al vanaf dat ik jong was. Alleen toen ik een paar jaar terug een soort van emotionele time-out had, heb ik een hele tijd geen cd meer opgezet. Over het eind van die periode gaat dat liedje over Gillian Welch. Op een dag kwam mijn broer langs met haar laatste album, Soul Journey. Die avond luisterde ik er naar en binnen de kortste keren stroomden de tranen over mijn wangen. Dat moment zal ik nooit van mijn leven vergeten. Ik had me afgesloten voor mijn gevoelens en Gillian zette de deur naar mijn ziel weer open. Alles wat ik in die weken had opgekropt, gutste er opeens uit. Zo bevrijdend kan muziek werken.”

When I rest my chest on this wooden body, feel my soul pour through my mouth, so that everybody can hear it come out – that’s when I know what it is about, that’s when I realise that coincidence made me find this one thing inside of me.

“Dat mijn muziek ooit iets voor anderen zou kunnen betekenen, daar heb ik echt nooit een seconde bij stilgestaan. Ik deed het puur voor mezelf en voor niemand anders. Het duurde ook best lang voor ik een liedje schreef wat ik zelf de moeite waard vond, waarbij ik het gevoel kreeg: hier gebeurt iets. Maar ja, dat wil nog niets zeggen. Pas toen ik ging optreden en merkte dat de muziek bij sommige mensen iets teweegbracht, wist ik dat ik mijn bestemming had gevonden. Ik had iets substantieels, iets fundamenteels ontdekt – een reden om het te doen. Want het is een rare wereld, die muziekwereld. Muziek maken – of het nu thuis is of in de studio of op het podium – voelt als iets natuurlijks, dat hoort gewoon bij mij. Maar alles wat er verder bij komt kijken – het reizen, het rondhangen, het interviewen, het netwerken –, ik ben er na vijf jaar eigenlijk nog steeds niet aan gewend.”

Maybe this is wishful thinking and maybe I’ll just keep on sinking, but sometimes it’s enough to know that there is a place where everything is on hold, where the hours will be longer and I’ll linger with pleasure.

“Het muzikantenbestaan kan een sleur worden en wie weet trek ik me dan wel voor onbepaalde tijd terug. Maar zo’n vaart zal het voorlopig niet lopen, want inmiddels verdien ik genoeg om niet constant te moeten blijven doorjakkeren. Zo heb ik vorig jaar zes maanden niet getourd om me volledig op het nieuwe album te kunnen concentreren. Ik was toen pas verhuisd naar een schitterende woning uit de zestiende eeuw in het centrum van Stockholm, een oud kantoorgebouw, waar ik een kleine studio met een piano had laten inrichten. Van mei tot en met augustus heb ik daar iedere dag lekker zitten werken aan de liedjes voor Changing Of The Seasons. Bijna alle vocale arrangementen heb ik tot in de detail op demo kunnen voorbereiden. In september hebben we in de ABBA-studio in één week zestien nummers gedaan, afgezien dan van de strijkers die de maand daarop in Reykjavik zijn opgenomen. Los van een paar zangpartijen hebben we met z’n allen samen in één en dezelfde ruimte alles live gespeeld en gezongen. Het was een magische ervaring, vooral ook omdat het allemaal precies zo klonk als ik het vooraf in mijn hoofd hoorde.”

It’s dawn, the crack of dawn. A saxophone, an armchair and a small drum. People passing by. The grass is almost dry. We’re sleeping by the Fyris River. Sleeping. Three people in one armchair by the Fyris River.

“Dat liedje over die ochtend aan de rivier in Uppsala is waar gebeurd. Het was een dinsdag in het late voorjaar. Een nacht doorzakken eindigde rond een uur vijf met twee vage kennissen ergens aan de oever van de Fyris in een oude leunstoel, waar we met z’n drieën net in pasten. Met nog een halve fles wijn wachtten we daar de dageraad af. Toen ik de eerste mensen op weg naar hun werk zag gaan, gaf me dat een onvergetelijk gevoel van vrijheid. Goed en wel uitgeslapen heb ik de volgende dag die tekst geschreven, terwijl ik op het moment zelf eigenlijk helemaal geen inspiratie voelde. Inmiddels ben ik me er heel erg bewust van wanneer in een situatie of ervaring een liedje besloten ligt. Meestal is er dan sprake van een bepaalde vorm van emotionele chaos – verdriet, pijn, wanhoop. Eerlijk gezegd zit ik daar niet zo op te wachten, laat staan dat ik mijn leven moedwillig in het honderd laat lopen.”

I guess I knew it all along. I guess I expected this song and it is as it appeared like a fist in my stomach. And swallowing tears, your song turned out to be a sad one, just as I feared.

“Liedjes dienen zich meestal aan. Je zit op de bank wat op je gitaar te tokkelen, terwijl je televisie kijkt – of beter gezegd: je staart naar het scherm. Je verstand staat op nul, je onderbewustzijn kan zijn gang gaan. Eerst zing je woordloos met de melodie mee en dan opeens komen er uit het niets een paar zinnen, die je blijft herhalen totdat het tot je doordringt: hier moet ik verder over praten. Liedjes vertellen je iets over jezelf, ze maken je wijzer over wie je bent. En wat ik wel heel sterk vind: soms blijk ik iets in mijn eigen toekomst te hebben beschreven.”

It is those ten seconds, those ten seconds in your head when you don’t wonder if you’re alright. You’re just hanging around with yourself – with yourself.

“We zijn niet zo goed in het luisteren naar onszelf. Meestal horen we niet wat het gevoel in onze buik ons wil vertellen – of misschien wensen we het wel niet horen. We maken ons ook al te vaak al te zeer zorgen over al te veel zaken. We moeten ons niet constant van alles en nog wat over onszelf afvragen. Leef in het hier en nu, leef bij het moment en je kunt bijna alles aan. Gewoon wat met jezelf rondhangen, dat is de kunst.”